Ανοιγμα στην τουρκική αστική τάξη επιχείρησε με το ταξίδι του το Σαββατοκύριακο στην Τουρκία ο υπουργός Εξωτερικών, Ευ. Βενιζέλος.
Στόχος να επιτευχθεί κάποιος συμβιβασμός μεταξύ των μονοπωλίων των δύο
χωρών, στο Κυπριακό, ώστε να προχωρήσουν οι μπίζνες σε Αιγαίο, Κύπρο και
αλλού.
Το ταξίδι Βενιζέλου σε Αγκυρα και Κωνσταντινούπολη, όπου συναντήθηκε με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου και τον Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν, είχε χαρακτήρα προετοιμασίας του 3ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας, που συνεδριάζει στην Αθήνα (5-6/12), υπό την προεδρία των δύο πρωθυπουργών, με τη συμμετοχή πλήθους υπουργών των δύο χωρών.
Χαρακτηριστικές, για τη βάση συζητήσεων της ελληνικής αστικής τάξης, οι δηλώσεις Βενιζέλου μετά τη συνάντηση με τον Τσαβούσογλου: «Η λύση του κυπριακού προβλήματος είναι το κλειδί για την επιτάχυνση των διμερών σχέσεων Ελλάδας - Τουρκίας» είπε και ζήτησε «να επανεκκινήσουν οι συνομιλίες μεταξύ των δυο κοινοτήτων για τη λύση του Κυπριακού προβλήματος» και «στο πλαίσιο του Κοινού Ανακοινωθέντος της 11ης Φεβρουαρίου του 2014», δηλ. ενός διχοτομικού σχεδίου τύπου «Ανάν».
Επέρριψε, δε, τις ευθύνες για τη διακοπή των συνομιλιών στην «προσβολή των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ανατολική Μεσόγειο» (βλ. «Μπαρμπαρός») και ζήτησε «να διακοπεί η προσβολή που βρίσκεται σε εξέλιξη». Αντίστοιχες δηλώσεις έκανε ο Ευ. Βενιζέλος μετά τη συνάντηση με τον Ερντογάν.
Από την πλευρά του, και ο Μ. Τσαβούσογλου τάχθηκε υπέρ της επανεκκίνησης των συνομιλιών, σχολιάζοντας ότι αυτές «συνεχίστηκαν ακόμα και στις πιο δύσκολες ώρες». Επέρριψε ωστόσο τις ευθύνες διακοπής τους στην ελληνοκυπριακή πλευρά και υπεραμύνθηκε των τουρκικών κινήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρόκειται να υπάρξει άρση της παράνομης NAVTEX που εξέδωσε η Αγκυρα (λήγει τέλη του έτους) και το «Μπαρμπαρός» θα πλέει εντός της κυπριακής ΑΟΖ ενόσω γίνεται το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στην Αθήνα.
Επιπλέον, ο Τούρκος ΥΠΕΞ επέμεινε ότι Αγκυρα και Τουρκοκύπριοι δεν πρόκειται να αποδεχθούν καμία «μονομερή», όπως τη χαρακτήρισε, κίνηση των Ελληνοκυπρίων στο θέμα της Ενέργειας. Χαρακτήρισε τις έρευνες για αέριο που ξεκίνησε η κυπριακή κυβέρνηση ως «παραβίαση των νόμιμων δικαιωμάτων του τουρκοκυπριακού λαού», ενώ, επισημαίνοντας ότι στην κοινή διακήρυξη του περασμένου Φλεβάρη υπάρχει το «πλαίσιο της λύσης», υπογράμμισε: «Εν μέσω έμφασης σε αυτή τη λύση, οι μονομερείς γεωτρήσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς που δε διασφαλίζουν τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων δεν είναι καλώς νοούμενο. Αν θέλουμε λύση, γιατί δεν εστιάζουμε σε αυτό;»«Οταν σταματήσουν οι γεωτρήσεις, θα αποσύρουμε το πλοίο», προειδοποίησε. Ωστόσο, το ερευνητικό πρόγραμμα της ιταλικής εταιρείας «Eni» περιλαμβάνει άλλες τρεις γεωτρήσεις πέραν της τρέχουσας στο «Οικόπεδο 9» της κυπριακής ΑΟΖ, και Αθήνα και Λευκωσία δείχνουν να μη θέλουν να σταματήσει.
Ο όρος «συνιστώντα κράτη» ή «συνιστώσες πολιτείες» (όπως μεταφράστηκε ο όρος «constituent states») απαντάται για πρώτη φορά στο σχέδιο Ανάν ΙΙΙ και συνέχισε να χρησιμοποιείται και στα επόμενα. Στην ίδια διχοτομική γραμμή, η παράγραφος 4 του περιλάλητου Κοινού Ανακοινωθέντος που υπέγραψαν οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων Αναστασιάδης και Ερογλου, στις 11/2/2014, αναφέρει: «Το Ομοσπονδιακό Σύνταγμα θα ορίζει ότι η ενωμένη Κύπρος θα συγκροτείται από δύο συνιστώντα κράτη ίσου στάτους».
Στην Αθήνα παραδέχονται ότι η χρήση αυτού του τουλάχιστον αμφίσημου όρου είναι «πονηρή», ωστόσο - μάλλον βολικά για την ελληνική κυβέρνηση - παραπέμπουν στην αποδοχή του από τη Λευκωσία.
Ο τουρισμός είναι ο πρώτος αλλά όχι ο μόνος. Στον τουρισμό έχουμε τεράστιες δυνατότητες (...)
Εχουμε τεράστιες δυνατότητες στον τομέα των τεχνικών έργων, των κατασκευών, της συνεργασίας των τεχνικών εταιρειών. Οχι μόνο στην επικράτεια των δύο χωρών μας αλλά και σε τρίτες χώρες (...)
Εχουμε τη δυνατότητα μιας ακόμα στενότερης συνεργασίας στον χρηματοπιστωτικό και τραπεζικό τομέα. Εχουμε τη δυνατότητα να συνεργαστούμε στον αγροτικό και διατροφικό τομέα. Και, βεβαίως, ο ιδιωτικός τομέας, η επιχειρηματικότητα είναι αυτή που θα βρει νέες ιδέες και θα απαντήσει στις νέες προκλήσεις».
Στο μεταξύ οι μπίζνες που αναπτύσσονται μεταξύ των αστικών τάξεων των δύο χωρών αποτυπώνονται και στο ενημερωτικό δελτίο του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) της ελληνικής πρεσβείας στην Αγκυρα, με ημερομηνία 28/11/2014.
Εστιάζοντας στο διμερές εμπόριο Ελλάδας - Τουρκίας το μήνα Οκτώβρη 2014, αναφέρει:
«Οι ελληνικές εξαγωγές που καταγράφηκαν το μήνα αυτόν, έφτασαν τα 301,53 εκατ. ευρώ (...) τον Οκτώβριο τα πετρελαιοειδή κατέλαβαν και πάλι το εμφανώς μεγαλύτερο μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών προς την Τουρκία (71%), ανερχόμενα σε αξία στα 214,3 εκατ. ευρώ, ενώ τον προηγούμενο μήνα ήταν 254,5 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας από μήνα σε μήνα μείωση 16%.
Θετική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι η συνολική μείωση των ελληνικών εξαγωγών (-5%) κατά το μήνα Οκτώβριο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα είναι αρκετά μικρότερη της μείωσης των πετρελαιοειδών κατά 16%, στοιχείο το οποίο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπήρξε αύξηση άλλων σημαντικών εξαγώγιμων προϊόντων μας προς την Τουρκία κατά το μήνα αυτό».
Ως κυριότερες ελληνικές εξαγωγές στην Τουρκία για τον Οκτώβρη (πλην των πετρελαιοειδών) καταγράφει: Πλαστικά, βαμβάκι, αλουμίνιο, λέβητες και μηχανολογικός εξοπλισμός, σίδηρος και προϊόντα αυτού, χαλκός και προϊόντα αυτού, και λιπάσματα.
Το ταξίδι Βενιζέλου σε Αγκυρα και Κωνσταντινούπολη, όπου συναντήθηκε με τον Τούρκο υπουργό Εξωτερικών Μ. Τσαβούσογλου και τον Πρόεδρο Ρ. Τ. Ερντογάν, είχε χαρακτήρα προετοιμασίας του 3ου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας Ελλάδας - Τουρκίας, που συνεδριάζει στην Αθήνα (5-6/12), υπό την προεδρία των δύο πρωθυπουργών, με τη συμμετοχή πλήθους υπουργών των δύο χωρών.
Χαρακτηριστικές, για τη βάση συζητήσεων της ελληνικής αστικής τάξης, οι δηλώσεις Βενιζέλου μετά τη συνάντηση με τον Τσαβούσογλου: «Η λύση του κυπριακού προβλήματος είναι το κλειδί για την επιτάχυνση των διμερών σχέσεων Ελλάδας - Τουρκίας» είπε και ζήτησε «να επανεκκινήσουν οι συνομιλίες μεταξύ των δυο κοινοτήτων για τη λύση του Κυπριακού προβλήματος» και «στο πλαίσιο του Κοινού Ανακοινωθέντος της 11ης Φεβρουαρίου του 2014», δηλ. ενός διχοτομικού σχεδίου τύπου «Ανάν».
Επέρριψε, δε, τις ευθύνες για τη διακοπή των συνομιλιών στην «προσβολή των κυριαρχικών δικαιωμάτων της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ανατολική Μεσόγειο» (βλ. «Μπαρμπαρός») και ζήτησε «να διακοπεί η προσβολή που βρίσκεται σε εξέλιξη». Αντίστοιχες δηλώσεις έκανε ο Ευ. Βενιζέλος μετά τη συνάντηση με τον Ερντογάν.
Από την πλευρά του, και ο Μ. Τσαβούσογλου τάχθηκε υπέρ της επανεκκίνησης των συνομιλιών, σχολιάζοντας ότι αυτές «συνεχίστηκαν ακόμα και στις πιο δύσκολες ώρες». Επέρριψε ωστόσο τις ευθύνες διακοπής τους στην ελληνοκυπριακή πλευρά και υπεραμύνθηκε των τουρκικών κινήσεων στην κυπριακή ΑΟΖ. Αυτό σημαίνει ότι δεν πρόκειται να υπάρξει άρση της παράνομης NAVTEX που εξέδωσε η Αγκυρα (λήγει τέλη του έτους) και το «Μπαρμπαρός» θα πλέει εντός της κυπριακής ΑΟΖ ενόσω γίνεται το Ανώτατο Συμβούλιο Συνεργασίας στην Αθήνα.
Επιπλέον, ο Τούρκος ΥΠΕΞ επέμεινε ότι Αγκυρα και Τουρκοκύπριοι δεν πρόκειται να αποδεχθούν καμία «μονομερή», όπως τη χαρακτήρισε, κίνηση των Ελληνοκυπρίων στο θέμα της Ενέργειας. Χαρακτήρισε τις έρευνες για αέριο που ξεκίνησε η κυπριακή κυβέρνηση ως «παραβίαση των νόμιμων δικαιωμάτων του τουρκοκυπριακού λαού», ενώ, επισημαίνοντας ότι στην κοινή διακήρυξη του περασμένου Φλεβάρη υπάρχει το «πλαίσιο της λύσης», υπογράμμισε: «Εν μέσω έμφασης σε αυτή τη λύση, οι μονομερείς γεωτρήσεις της ελληνοκυπριακής πλευράς που δε διασφαλίζουν τα δικαιώματα των Τουρκοκυπρίων δεν είναι καλώς νοούμενο. Αν θέλουμε λύση, γιατί δεν εστιάζουμε σε αυτό;»«Οταν σταματήσουν οι γεωτρήσεις, θα αποσύρουμε το πλοίο», προειδοποίησε. Ωστόσο, το ερευνητικό πρόγραμμα της ιταλικής εταιρείας «Eni» περιλαμβάνει άλλες τρεις γεωτρήσεις πέραν της τρέχουσας στο «Οικόπεδο 9» της κυπριακής ΑΟΖ, και Αθήνα και Λευκωσία δείχνουν να μη θέλουν να σταματήσει.
«Συνιστώντα κράτη»
Να σημειωθεί και η αποστροφή του Ευ. Βενιζέλου πως «όταν θα υπάρξει μια πολιτική λύση για το Κυπριακό, συμφωνημένη, θα υπάρχει ένα ομοσπονδιακό κράτος και θα υπάρχουν και τα ομόσπονδα κράτη. Τα κράτη, τα οποία μετέχουν επί τη βάσει του Συντάγματος στην Ομοσπονδία». Οπου η χρήση του όρου «κράτη» δεν έχει σχέση με παλαιότερες τοποθετήσεις Αθήνας και Λευκωσίας περί δύο κοινοτήτων στο νησί.Ο όρος «συνιστώντα κράτη» ή «συνιστώσες πολιτείες» (όπως μεταφράστηκε ο όρος «constituent states») απαντάται για πρώτη φορά στο σχέδιο Ανάν ΙΙΙ και συνέχισε να χρησιμοποιείται και στα επόμενα. Στην ίδια διχοτομική γραμμή, η παράγραφος 4 του περιλάλητου Κοινού Ανακοινωθέντος που υπέγραψαν οι ηγέτες των δύο κοινοτήτων Αναστασιάδης και Ερογλου, στις 11/2/2014, αναφέρει: «Το Ομοσπονδιακό Σύνταγμα θα ορίζει ότι η ενωμένη Κύπρος θα συγκροτείται από δύο συνιστώντα κράτη ίσου στάτους».
Στην Αθήνα παραδέχονται ότι η χρήση αυτού του τουλάχιστον αμφίσημου όρου είναι «πονηρή», ωστόσο - μάλλον βολικά για την ελληνική κυβέρνηση - παραπέμπουν στην αποδοχή του από τη Λευκωσία.
Νέο ελληνοτουρκικό «επιχειρηματικό φόρουμ» στην Αθήνα
Σε κάθε περίπτωση, ο Ελληνας ΥΠΕΞ έκλεισε το μάτι στην τουρκική αστική τάξη λέγοντας: «Η
λύση του Κυπριακού θα μας επιτρέψει να πάρουμε και πάρα πολλές άλλες
πρωτοβουλίες στον τομέα της οικονομίας, στον τομέα της Ενέργειας
(...) Είχαμε ήδη ένα πάρα πολύ πετυχημένο επιχειρηματικό φόρουμ στη
Σμύρνη πριν από μερικές μέρες. Με αφορμή το Ανώτατο Συμβούλιο
Συνεργασίας, θα οργανωθεί και στην Αθήνα, την επόμενη εβδομάδα, την Παρασκευή, ένα πολύ σημαντικό επιχειρηματικό φόρουμ, το οποίο θα επιτρέψει τη συνεργασία μας σε όλους τους κρίσιμους τομείς.Ο τουρισμός είναι ο πρώτος αλλά όχι ο μόνος. Στον τουρισμό έχουμε τεράστιες δυνατότητες (...)
Εχουμε τεράστιες δυνατότητες στον τομέα των τεχνικών έργων, των κατασκευών, της συνεργασίας των τεχνικών εταιρειών. Οχι μόνο στην επικράτεια των δύο χωρών μας αλλά και σε τρίτες χώρες (...)
Εχουμε τη δυνατότητα μιας ακόμα στενότερης συνεργασίας στον χρηματοπιστωτικό και τραπεζικό τομέα. Εχουμε τη δυνατότητα να συνεργαστούμε στον αγροτικό και διατροφικό τομέα. Και, βεβαίως, ο ιδιωτικός τομέας, η επιχειρηματικότητα είναι αυτή που θα βρει νέες ιδέες και θα απαντήσει στις νέες προκλήσεις».
Στο μεταξύ οι μπίζνες που αναπτύσσονται μεταξύ των αστικών τάξεων των δύο χωρών αποτυπώνονται και στο ενημερωτικό δελτίο του γραφείου Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων (ΟΕΥ) της ελληνικής πρεσβείας στην Αγκυρα, με ημερομηνία 28/11/2014.
Εστιάζοντας στο διμερές εμπόριο Ελλάδας - Τουρκίας το μήνα Οκτώβρη 2014, αναφέρει:
«Οι ελληνικές εξαγωγές που καταγράφηκαν το μήνα αυτόν, έφτασαν τα 301,53 εκατ. ευρώ (...) τον Οκτώβριο τα πετρελαιοειδή κατέλαβαν και πάλι το εμφανώς μεγαλύτερο μερίδιο των ελληνικών εξαγωγών προς την Τουρκία (71%), ανερχόμενα σε αξία στα 214,3 εκατ. ευρώ, ενώ τον προηγούμενο μήνα ήταν 254,5 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας από μήνα σε μήνα μείωση 16%.
Θετική εξέλιξη αποτελεί το γεγονός ότι η συνολική μείωση των ελληνικών εξαγωγών (-5%) κατά το μήνα Οκτώβριο σε σχέση με τον προηγούμενο μήνα είναι αρκετά μικρότερη της μείωσης των πετρελαιοειδών κατά 16%, στοιχείο το οποίο οδηγεί στο συμπέρασμα ότι υπήρξε αύξηση άλλων σημαντικών εξαγώγιμων προϊόντων μας προς την Τουρκία κατά το μήνα αυτό».
Ως κυριότερες ελληνικές εξαγωγές στην Τουρκία για τον Οκτώβρη (πλην των πετρελαιοειδών) καταγράφει: Πλαστικά, βαμβάκι, αλουμίνιο, λέβητες και μηχανολογικός εξοπλισμός, σίδηρος και προϊόντα αυτού, χαλκός και προϊόντα αυτού, και λιπάσματα.
