Ένα σύνθετο πολυπαραγοντικό πρόβλημα, που οξύνεται λόγω των κοινωνικοπολιτικών συνθηκών, είναι το πρόβλημα της τοξικοεξάρτησης και όχι ιατρικό όπως επιχειρούν διάφοροι να πείσουν. «Η φτώχεια, η πείνα, η οικονομική ανισότητα, ο κοινωνικός αποκλεισμός, η αποστέρηση, η μετανάστευση, η υποχρεωτική εκτόπιση, οι περιορισμένες δυνατότητες πρόσβασης στην εκπαίδευση και την εργασία, η έκθεση στη βία είναι κρίσιμοι παράγοντες που οδηγούν στη χρήση ναρκωτικών. Η αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων είναι, επομένως, εξίσου σημαντική με τις προσπάθειες που στοχεύουν στις ίδιες τις ουσίες», επισημαίνει στην Ετήσια Έκθεση για το 2015 η Διεθνής Επιτροπή του ΟΗΕ για τον Έλεγχο των Ναρκωτικών.
Η παρουσίαση της Έκθεσης έγινε την Τετάρτη 2 Μάρτη από το ΚΕΘΕΑ -σύμβουλος οργανισμός του ΟΗΕ σε θέματα ναρκωτικών- και σημεία της ανέδειξαν ο πρόεδρος Γιώργος Μπαρδάνης και ο διευθυντής του ΚΕΘΕΑ Βασίλης Γκιτάκος.
Μερικά από τα θέματα που αναδεικνύει η ανασκόπηση της παγκόσμιας κατάστασης από την Επιτροπή είναι τα εξής:
- Η κάνναβη είναι η πιο διαδεδομένη ουσία παγκοσμίως: Το 25,8% των μαθητών Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης στις ΗΠΑ κάνει χρήση κάνναβης, το 1/4 των Ευρωπαίων έχουν δοκιμάσει τουλάχιστον μια φορά. Ταυτόχρονα, από το 2004 έως το 2011 καταγράφηκε 62% αύξηση των επειγόντων περιστατικών που σχετίζονται με τη χρήση κάνναβης, ενώ καταγράφεται σαφής τάση ανόδου των αιτημάτων πρώτης εισαγωγής σε θεραπεία για χρήση κάνναβης. Τα επίπεδα της δραστικής ουσίας ΤHC αυξάνονται από 3,96% το 1995 σε 12% το 2013.
- Η κάνναβη εκτρέπεται από προγράμματα «ιατρικής χρήσης» στην παράνομη αγορά. Στις ΗΠΑ, σε όσες πολιτείες έχουν νομιμοποιήσει προγράμματα ιατρικής χρήσης της κάνναβης, η ουσία εκτρέπεται από τα προγράμματα αυτά στο παράνομο εμπόριο, αποτελώντας σημαντική πηγή παράνομης χρήσης, ιδιαίτερα από τους νέους. Στις πολιτείες που επιτρέπεται η «ιατρική χρήση», το 1/3 των τελειόφοιτων Λυκείου έχουν κάνει χρήση κάνναβης τους τελευταίους 12 μήνες, αναφέροντας ως πηγή προμήθειας την κάνναβη για ιατρικούς λόγους που είχε συνταγογραφηθεί για κάποιον άλλο.
- Αυξήθηκαν κατά 55% οι νέες ψυχοδραστικές ουσίες. Μέχρι τον Οκτώβρη του 2015 στην Ευρώπη έχουν αναφερθεί 602 νέες ψυχοδραστικές ουσίες, αύξηση 55% σε σχέση με το 2014, κατά το οποίο είχαν αναφερθεί 388 νέες ουσίες. Πρόκειται για μια πολύ ετερογενή κατηγορία ουσιών, κυρίως συνθετικά κανναβινοειδή.
Παρά τα παραπάνω στοιχεία, ερωτήματα και παρεμβάσεις, που ακολούθησαν από διάφορους «λαγούς», είχαν στόχο να επικεντρωθεί η συζήτηση στη νομιμοποίηση της ινδικής κάνναβης, χρησιμοποιώντας ως «Δούρειο Ίππο» τη «φαρμακευτική» χρήση της.
Από την πλευρά της, η Λούλα Καρατζά, υπεύθυνη του Τμήματος κατά των Ναρκωτικών της ΚΕ του ΚΚΕ, επισήμανε ότι η συζήτηση για τη νομιμοποίηση της κάνναβης έχει ανοίξει, όχι τυχαία, και στη χώρα μας, συμπλέοντας με τις κοινωνικοπολιτικές εξελίξεις, βάζοντας στο στόχαστρο το μυαλό και την καρδιά της νεολαίας.
Οι εκπρόσωποι του ΚΕΘΕΑ υπογράμμισαν την ανάγκη επένδυσης στην πρόληψη, τη θεραπεία και την επανένταξη και σημείωσαν ότι «οι υπηρεσίες δεν είναι δυνατόν να συνεχίσουν για πολύ ακόμη να λειτουργούν με ελλείψεις και εργαζόμενους που μετακινούνται από τη μια πόλη στην άλλη για να καλύψουν τα κενά, όπως συμβαίνει στο ΚΕΘΕΑ, όπου είναι επείγουσα ανάγκη να υλοποιηθεί η δέσμευση του υπουργείου για 35 προσλήψεις προσωπικού. Οι νέες ανάγκες δεν είναι δυνατόν να καλύπτονται μόνο μέσα από προγράμματα ΕΣΠΑ, δηλαδή μέσα από νέες μονάδες με ημερομηνία λήξης. Οι ιδιωτικές χορηγίες δεν μπορούν να αντικαταστήσουν το κράτος στις υποχρεώσεις του απέναντι σε όσους έχουν ανάγκη από βοήθεια».
Από τη μεριά του, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Ν. Παρασκευόπουλος, ανακοίνωσε την ολοκλήρωση ΚΥΑ για μονάδες παροχής στήριξης εξαρτημένων στις φυλακές.
Να σημειωθεί ότι σε λίγες βδομάδες πρόκειται να συγκληθεί σε ειδική σύνοδο στη Νέα Υόρκη η Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, όπου αναμένεται να διαμορφωθούν οι μελλοντικές πολιτικές κατευθύνσεις για το πρόβλημα των ναρκωτικών.
