Το τελευταίο χρονικό διάστημα η έκφραση «πλαστικό χρήμα» βρήκε
προσήκουσα θέση στα ρεπορτάζ των αστικών ΜΜΕ, και μάλιστα ενταγμένη στα
μέτρα τα οποία επεξεργάζεται η κυβέρνηση προκειμένου να παρουσιάσει το
αντιλαϊκό της πλαίσιο για τη συμφωνία με τους θεσμούς της τρόικας και
συνδυασμένη με το θέμα της αντιμετώπισης της φοροδιαφυγής, πιο
συγκεκριμένα της μη απόδοσης στην εφορία του ΦΠΑ από τις μεγάλες
καπιταλιστικές επιχειρήσεις, αλλά και τους μικρομεσαίους και τους
αυτοαπασχολούμενους. Τι σημαίνει «πλαστικό χρήμα»; Τραπεζικές κάρτες.
Τις εκδίδουν οι τράπεζες όταν κάποιος «ανοίγει» λογαριασμό, είτε
ταμιευτηρίου, είτε όψεως ή ακόμη και λογαριασμό μισθοδοσίας. Και αντί οι
συναλλαγές να γίνονται με χρήματα γίνονται μέσω κάρτας. Ετσι, καθένας
θα μπορεί να αγοράζει τα αναγκαία για τη ζωή του εμπορεύματα και
υπηρεσίες από τις επιχειρήσεις, μέσω κάρτας. Αντί να πληρώνεις με ρευστό
χρήμα, πληρώνεις με την κάρτα και η επιχείρηση μετά παίρνει τα χρήματά
της από την τράπεζα. Αντίστοιχα, μπορείς να σηκώνεις χρήματα από το
λογαριασμό σου μέσω του μηχανήματος ΑΤΜ που βρίσκεται έξω από κάθε
κατάστημα ή υποκατάστημα τράπεζας. Αυτό βεβαίως έως τώρα είναι
προαιρετικό, δηλαδή να έχεις λογαριασμό ταμιευτηρίου, ή όψεως, είναι
λογαριασμοί που ανοίγει η τράπεζα για να γίνονται συναλλαγές με το
Δημόσιο ή ακόμη και με ιδιωτικές επιχειρήσεις ή και λογαριασμό δανείου,
π.χ. καταναλωτικού ή άλλων παρόμοιων. Βεβαίως, κάποιοι απ' αυτούς τους
λογαριασμούς έχουν τόκους, π.χ. όταν κάνεις συναλλαγές με λογαριασμό
όψεως, όπως και στο λογαριασμό δανείου. Στους λογαριασμούς ταμιευτηρίου ή
μισθοδοσίας κάποιες τράπεζες βάζουν πληρωμή τέλους στις συναλλαγές.
***
Πού είναι το πρόβλημα με όλα αυτά;
Η κυβέρνηση, επειδή μπορεί να ελέγχει μέσω τραπεζών όλες τις
συναλλαγές, προβάλλει το επιχείρημα ότι αν αυτές γίνονται με τραπεζική
κάρτα δεν μπορεί να ξεφύγει κανείς από την απόδοση ΦΠΑ, αφού κόβονται
επίσημες αποδείξεις με την κάρτα γι' αυτές τις συναλλαγές. Οποια
επιχείρηση δεν αποδίδει ΦΠΑ μπορεί να εντοπιστεί, να πιαστεί και να
πληρώσει. Ενώ με το κανονικό χρήμα μπορεί να μην κόβει αποδείξεις με
δέλεαρ το μικρότερο ποσό που πληρώνουν οι εργαζόμενοι, αφού δεν
πληρώνουν ΦΠΑ. Μ' αυτή τη λογική, πασχίζουν να πείσουν τους ανθρώπους
του μόχθου ότι η τραπεζική κάρτα συμβάλλει στο να μη χάνονται έσοδα του
κράτους τα οποία τάχα θα αυξηθούν, άρα θα ενισχύσουν και τις παροχές για
λαϊκές ανάγκες, αλλά θα χτυπηθεί και η φοροδιαφυγή, ώστε να
εξαναγκαστούν να αποκτήσουν με οποιονδήποτε τρόπο τραπεζική κάρτα γιατί
τάχα είναι σε όφελός τους. Αυτό, δε, θα νομοθετηθεί για να είναι
υποχρεωτική η εφαρμογή του. Εως τώρα γίνεται υποχρεωτική η μισθοδοσία
του Δημοσίου μέσω τραπεζικών λογαριασμών, ενώ με τον ίδιο τρόπο δίνονται
και οι συντάξεις. Επίσης, έχουν κάνει υποχρεωτική και τη μισθοδοσία
στον ιδιωτικό τομέα μέσω τραπεζών, αλλά λόγω κρίσης δεν εφαρμόζεται
πάντα και παντού. Λένε επίσης ότι αυτό θα εφαρμοστεί πιλοτικά στα νησιά
το καλοκαίρι για συναλλαγές πάνω από 70 ευρώ.
***
Σαν αληθινός φαίνεται ο βασικός λόγος
για την υποχρεωτική συναλλαγή με τραπεζική κάρτα, δηλαδή ως μέσο
υποχρεωτικής είσπραξης από τους λαϊκούς ανθρώπους και ελέγχου για την
απόδοση στην εφορία του ΦΠΑ. Αλλά δεν είναι αυτός ο βασικός λόγος.
Αλλωστε, ο ΦΠΑ αποδίδεται από τις επιχειρήσεις και όχι από τις τράπεζες.
Αρα, μόνο ως μέτρο εκφοβισμού λόγω δυνατότητας ελέγχου μπορεί να
θεωρηθεί. Αυτή η υπόθεση είναι ένα ακόμη μέτρο ενίσχυσης των τραπεζών.
Οχι μόνο ή κυρίως λόγω των τραπεζικών τελών στις συναλλαγές. Αλλά,
ουσιαστικά, επειδή το εργατικό, το λαϊκό εισόδημα, αντί να βρίσκεται
στην τσέπη των ανθρώπων του μόχθου, στο «οικογενειακό ταμείο», θα
βρίσκεται στα ταμεία των τραπεζών. Επομένως, στα ταμεία των τραπεζών το
εργατικό, το λαϊκό εισόδημα γίνεται κεφάλαιο για τις τράπεζες. Οι
τράπεζες το τζιράρουν και βγάζουν κέρδη απ' αυτό. Οι τράπεζες μπορούν να
διαχειρίζονται σε όφελός τους αυτό το χρήμα, επειδή τα αποθεματικά τους
είναι τεράστια και ταυτόχρονα επειδή η συναλλαγή ενός εργαζόμενου με
την αγορά ενός εμπορεύματος γίνεται σήμερα, αλλά η είσπραξη της
επιχείρησης από την τράπεζα μετά από συγκεκριμένες μέρες, με βάση
συμφωνία επιχείρησης - τράπεζας. Ταυτόχρονα, μπορούν με αυτό το χρήμα να
αυξάνουν τα αποθεματικά τους και να διευκολύνονται στις δικές τους
συναλλαγές. Αυτή είναι η πραγματική ουσία του συγκεκριμένου μέτρου. Ολα
για το κεφάλαιο, λοιπόν, από την κυβέρνηση...
Βεβαίως, υπάρχει και
ένα ακόμη ζήτημα, όπως, π.χ. οι εξαθλιωμένοι και οι άνεργοι που έχουν
πενιχρό εισόδημα, πώς να ανοίξουν τραπεζικό λογαριασμό; Γι' αυτούς είναι
ένας ακόμη κυβερνητικός εμπαιγμός.
