Η μισή αλήθεια...
Εως
πρόσφατα, αστοί οικονομολόγοι και «αριστεροί», που τρέμουν στην ιδέα
ότι μπορεί να μάθουν οι εργάτες ότι ο καπιταλισμός δε γιατρεύεται, μόνο
ανατρέπεται, έχουν χρησιμοποιήσει χίλια δυο επίθετα, για να περιγράψουν
την οικονομική κρίση, χωρίς να αναφερθούν στο κεντρικό χαρακτηριστικό
της ότι οι αιτίες της βρίσκονται στην ίδια τη ρίζα του καπιταλισμού.
Εσχάτως, εξαιτίας δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι διάφορες εκδοχές
διαχείρισής της, όλο και κάποια πράγματα λέγονται πιο καθαρά.
Διαβάζουμε, για παράδειγμα, σε άρθρο στο «capital»: «Για να επέλθει η
κάθαρση και να επανέλθει η οικονομία σε ένα νέο σημείο ισορροπίας, από
το οποίο να ξεκινήσει ο ενάρετος κύκλος, απαιτείται μαζική απαξίωση,
δηλαδή μαζική ΚΑΤΑΣΤΡΟΦΗ "απαξιωμένων" παραγωγικών πόρων (οικονομικού
και ανθρώπινου κεφαλαίου). Οι διαστάσεις αυτής της καταστροφής μπορεί να
είναι αυτές ενός παγκοσμίου πολέμου ή αυτές που έγιναν στο μεγάλο κραχ
του 1929».
... και ο Κέινς
Βεβαίως,
ο αρθρογράφος, ως αστός οικονομολόγος, δεν μπορεί να ξεφύγει από το
γνωστό μύθο της αστικής οικονομίας ότι η λύση βρίσκεται στον Κέινς: «Για
να τελειώσει μία "κρίση υπερπαραγωγής" και να δημιουργηθεί ένα νέο
σημείο ισορροπίας, πρέπει, ή να μειωθεί η προσφορά, δηλαδή να
καταστραφούν παραγωγικοί πόροι, ή να αυξηθεί η ζήτηση. Η ζήτηση μπορεί
να αυξηθεί μόνο με τεχνητή διόγκωσή της, που σημαίνει να ξοδεύουμε
δανεικά! Ο μέγας Κέυνς πρότεινε την άνοδο των δημοσίων δαπανών σε
περιόδους κρίσεων για να διογκώνεται η ζήτηση (...) Ο Κέυνς ζητά αύξηση
των ελλειμμάτων στις κρίσεις, τα οποία, όμως, να χρηματοδοτούνται από
πλεονάσματα στις καλύτερες εποχές...», γράφει. Ομως, οι προτάσεις του
Κέινς έχουν εφαρμοστεί ήδη από τη δεκαετία του 1930. Ούτε αυτήν την
κρίση γιάτρεψαν ούτε την επόμενη απέτρεψαν. Οπότε το ερώτημα παραμένει,
μαζί με την αυτονόητη απάντησή του...
